برگردان: آرش ابرازی بخشایش
دانش آموزان دبیرستان توسط نمایش خلاق با مزاحمت اینترنتی مقابله می کنند! هدف اصلی ما به جای سیاست های منع کننده، این است که دانش آموزانی را باید پرورش دهیم که دارای این ویژگی ها باشند: آگاه باشند، راهبردهای مقابله ای در خود پرورش دهند، تدابیر امنیتی را در فضای مجازی در نظر بگیرند و با افراد نزدیک خود تعامل و همدلی داشته باشند. موارد مزاحمت اینترنتی در دبیرستان در حال افزایش است. نمایش خلاق باعث افزایش آگاهی در مورد مزاحمت اینترنتی می شود. دانش آموزان دبیرستانی به وسیله نمایش خلاق، مهارت های مختلفی را کسب می کنند. بازی ها در یادگیری مزاحمت اینترنتی بسیار موثر هستند. "
بر اساس مطالعه ای که توسط پروفسور دکتر عمر آدی گوزل (Ömer Adıgüzel) و گٌوکهان کارا عثمان اوغلو (Gökhan Karaosmanoğlu) انجام شد، مشخص شد که موارد مزاحمت اینترنتی در میان دانش آموزان دبیرستانی در سال های اخیر افزایش یافته است و دانش آموزان برای مقابله با مزاحمت اینترنتی نیاز به حمایت دارند. در این مطالعه مشاهده شد که دانش آموزان با به کارگیری روش ها و تکنیک های نمایش خلاق نسبت به مزاحمت اینترنتی آگاهی پیدا کردند. با نقش گزاری و بداهه پردازی، نقش های مختلفی را تجربه کردند و در پایان فعالیت های نمایش خلاق، نسبت به برخورد با مزاحمت اینترنتی آگاهی بیشتری پیدا کردند.
مطالعه اخیر در مورد مزاحمت اینترنتی توسط شما در دانشگاه آنکارا انجام شده است. لطفا خلاصه ای در مورد تحقیق انجام شده به ما می گویید؟
طبق تحقیقات ما با دانش آموزان پایه های دهم و یازدهم دبیرستان، دانش آموزانی که به طور متوسط 4-6 ساعت در روز را در اینترنت می گذرانند، با بیشترین موارد مزاحمت اینترنتی روبرو هستند. این موارد بیشتر در گروه هایی مانند، واتس اپ و شبکه های اجتماعی مانند، اینستاگرام و فیس بوک اتفاق می افتد. هک کردن حساب کاربری در شبکه های اجتماعی، نگرش ها و رفتارهای آسیب زا در بازی های آنلاین، تهدید به انتشار اطلاعات خصوصی کاربران، اخراج از گروه چت یا شوخی های آسیب زا در این گروه ها، مانور دادن بر روی عکس های شخصی، از انواع مزاحمت های اینترنتی است که دانش آموزان تجربه می کنند.
در انتهای گفتگو، من از شما در مورد جزئیات و نتایج تحقیق خواهم پرسید. اول از همه، چگونه می توان تعریفی از مزاحمت های اینترنتی ارائه داد، آیا تفاوتی با انواع دیگر قلدری دارد؟ در انتها، آیا موارد مزاحمت اینترنتی در بین دانش آموزان دبیرستان در حال افزایش است؟
علاوه بر تأثیرات منفی نو آوری هایی که در سال های اخیر در فناوری اتفاق افتاده است، شاهد تأثیرات مثبتی نیز بوده ایم. یکی از این تأثیرات منفی مشکل مزاحمت های اینترنتی است که بسیاری از جوانان خواسته یا ناخواسته با آن روبرو می -شوند. مزاحمت اینترنتی توسط بسیاری از متخصصان با شکل های مختلف تعریف شده است. از جمله آنها می توان آن را به عنوان "قلدریی که یک نوجوان به صورت آنلاین به نوجوان دیگری اعمال می کند" تعریف کرد.
همانند سایر انواع قلدری ها در بین دانش آموزان که از توازن برخوردار نیست، رفتارهای مزاحمت اینترنتی با اهداف پرخاشگرایانه، می تواند عمدا و به طور مکرر رخ دهد. مهمترین تفاوت قلدری در فضای مجازی با ابزارهای مختلف تکنولوژیکی از انواع دیگر قلدری ها این است که به مکان یا زمان وابسته نیست، وجود مخاطبان بی شمار و کاربرانی که می توانند خود را پنهان کنند و برای مدت طولانی به صورت مخفی در اینترنت باقی بمانند. بله، می توان گفت که موارد مزاحمت اینترنتی در بین دانش آموزان دبیرستان در حال افزایش است.
بنابراین، دانشجویان در مواجهه با چنین اتفاقی چه واکنشی نشان می دهند؟ روند مزاحمت اینترنتی چگونه بر آنها تأثیر می گذارد؟
می توان گفت دانش آموزانی که با مزاحمت اینترنتی مواجه هستند، از راهبرد های مختلف مقابله ای استفاده می کنند. آنها گاهی سعی می کنند با مزاحمت اینترنتی به شکل منفعلانه کنار بیایند و گاهی اوقات فعالانه برای حل مشکل تلاش می کنند. با راهبرد های مقابله ای منفعلانه، یعنی: نادیده گرفتن، اهمیت ندادن، دور شدن از محیط، عادی سازی، بستن حساب کاربری یا راهکارهای مقابله ای فعال، دنبال حمایت اجتماعی، کمک گرفتن، در میان گذاشتن موضوع با کسی، جستجوی راههای قانونی، برقراری ارتباط، همدلی، یادگیری دلیل رفتار قلدری آنها، تلاش برای اقناع به مزاحمت اینترنتی واکنش نشان می دهند. مشاهده ای که برخی از دانش آموزان با برقراری ارتباط با شخصی که قلدری می کند و همدلی کردن با او، سعی می کنند دلیل رفتار قلدر مابانه او را بیابند و شخص زورگو را متقاعد کنند. در این فرآیند، جنسیت دانش آموزان نیز می تواند مهم باشد. به عنوان مثال، در حالی که دانش آموزان دختر سعی می کنند با صحبت کردن و ایجاد همدلی مسئله را حل کنند، دانش آموزان پسر می توانند با قلدری به مسئله ای که با آن روبرو می شوند پاسخ دهند.
برای جلوگیری از مزاحمت اینترنتی برای دانش آموزان دبیرستانی چه تدابیری را میتوانیم بیان کنیم؟
رعایت برخی اقدامات پیشگیرانه در روند مزاحمت اینترنتی بسیار مهم است. این اقدامات را می توان از منظر تلفن همراه، اینترنت و استفاده از شبکه های اجتماعی ارزیابی کرد. دانش آموزان برای جلوگیری از مزاحمت اینترنتی اقدامات پیشگیرانه زیادی انجام می دهند. توجه به محتوای اشتراک گذاشته شده، استفاده از کلمه کاربری و رمز عبور مطمئن و استفاده آگاهانه از ابزارهای آنلاین، متداول ترین اقداماتی است که انجام می دهند. بلاک کردن، پنهان کردن جنسیت، دریافت کد تأیید در تلفن، اتصال با حساب های کاربری مختلف یا پنهان کردن حساب شبکه های اجتماعی از دیگر اقدامات دانش آموزان است.
درمیان گذاشتن موضوع مزاحمت اینترنتی چه تاثیری در حل مشکل دارد؟ آیا می توانیم بگوییم که بر دانش آموزان تأثیر مثبت می گذارد؟
به اشتراک گذاشتن موضوع مزاحمت اینترنتی با کسی، در حل مشکل موثر است. نوع قلدری، تعداد دفعات قلدری، تأثیر آن، ویژگی های رشدی دانش آموزان، ارتباطات درون خانواده و واکنش فردی که مزاحمت های اینترنتی را انجام می دهد، متفاوت است. به نظر می رسد که در ارتباط با مزاحمت اینترنتی، مقابله با به اشتراک گذاری هر گونه اطلاعاتی یا محفوظ ماندن اطلاعات از اهمیت بالایی برخوردار است. دانش آموزان اظهار می کنند که به اشتراک گذاشتن موقعیت مزاحمت اینترنتی با افراد دیگر، در حل مشکل و کاهش اثر رفتار مزاحمت موثر است. مشاهده شده است که دانش آموزان وقتی این موضوع را به موقع و با افراد مناسب به اشتراک می گذارند، احساسات منفی کمتری را تجربه می کنند. در این مرحله، می توان گفت که به اشتراک گذاشتن وضعیت مزاحمت اینترنتی یک راهبرد مقابله ای است که اثرات مزاحمت را کاهش می دهد و برای دانش آموزان خوب است.
دانش آموزانی که در معرض مزاحمت اینترنتی قرار می گیرند، بیشتر با چه کسانی این موقعیت را در میان می گذارند؟
دانش آموزانی که بیشتر در معرض مزاحمت اینترنتی قرار گرفته اند، این موضوع را با افرادی فهمیده و بدون تعصب، صادق و نزدیک، قابل اعتماد، قادر به حل مشکل فعلی، با تجربه در فن آوری های مربوط به اطلاعات و ارتباطات، در میان می گذارند. دانش آموزان از شخصی که این موضوع را با او به اشتراک می گذارند این انتظار را دارند که راه حلی مستقیم برای مسئله فعلی ارائه دهد و به حل مسئله باور قلبی داشته باشد. در اینجا، می توان گفت که ویژگی های شخصیت و مهارت های مربوط به فن آوری افرادی که موضوع مزاحمت اینترنتی با آنها در میان گذاشته می شود، مهم است.
همانطور که تأکید کردید، موضوعی که ما در مورد آن صحبت کردیم از نظر آموزشی بسیار مهم است و شما اطلاعات بسیار مهمی در این زمینه ارائه داده اید. اما من می خواهم از طرف کسانی که در آموزش سهیم اند بپرسم، برای حل مشکل مزاحمت اینترنتی چه کاری می توان انجام داد؟
مشکل مزاحمت اینترنتی که امروزه دانش آموزان دبیرستانی با آن روبرو هستند، کودکان، جوانان، والدین و معلمان و همچنین دیگر اقشار جامعه را در بر می گیرد. بنابراین، توسعه مهارت های سواد آموزی دیجیتال به عنوان یکی از مراحلی که باید در فهمیدن آنچه کودکان با آن روبرو هستند و جلوگیری از مزاحمت اینترنتی برداشته می شود، برجسته است. البته این مهارت ها، نه تنها در دانش آموزان بلکه در والدین، معلمان و سایر بزرگسالان نیز لازم است. هر کسی که دانش آموزان از آنها کمک می گیرند یا با آنها این موضوع را به اشتراک می گذارند، باید از این نظر آماده باشند.
نکته دیگری که باید به آن اشاره شود، فرایند ارتباط گیری است.
درک دانش آموزان توسط والدین، معلمان یا مدیران و داشتن ارتباطی قوی بین آنها یکی از مهمترین مراحل جلوگیری از مزاحمت اینترنتی است. دانش آموزان موقعیتی که تجربه کرده اند را با بزرگسالان با فهم، بدون تعصب و قابل در میان می گذارند. بزرگترین وظیفه در این زمینه بر دوش بزرگسالانی است که فرایندی را شکل می دهند که در آن ارتباط مبتنی بر اعتماد با دانش آموزان وجود دارد.
برای حل مساله موجود، باید واقعیت مزاحمت اینترنتی را با تمام بخش های مختلف جامعه پذیرفت و در این موضوع همراه با دانش آموزان به دنبال راه حل بود. دانش آموزان بر این باورند که زمانی که بخشی از این فرایند هستند، به جای مخاطب یا شنونده بودن با آنچه آنها از تجربه کردن و زندگی کردن درک می کنند، موفقیت بیشتری خواهند داشت. در این موضوع، مطالعاتی که برای نشان دادن تاثیرات آنها با دانش آموزان، والدین و معلمانی که در مدارس هستند، طراحی می شود تا اثرات آزار و اذیت اینترنتی و تأثیرات آن بر جامعه را آشکار سازد.
آیا می توانید مثال عینی از این مطالعات کاربردی که انجام شده است را بیان کنید؟ درباره کدام یک از روش های موثر می توان صحبت کرد؟
یکی از روشهای موثر مورد استفاده در این مطالعات، نمایش خلاق است که در آن ما نمایش هایی را با استفاده از تکنیک های: بداهه پردازی، نقش گزاری، براساس زندگی دانش آموزان اجرا می کنیم. با استفاده از نمایش خلاق، می توانیم موقعیت های واقعی مزاحمت اینترنتی را مورد بررسی قرار دهیم و در مورد موقعیت های مربوط به مزاحمت اینترنتی بحث و گفتگو کنیم. همچنین از بسیاری از بازیهای مختلف به عنوان ابزاری در روند نمایش خلاق، که نوعی آموزش هنر است، استفاده می کنیم.
نمایش خلاق در موضوع مزاحمت اینترنتی به چه شکلی کمک کننده دانش آموزان است؟ آیا واقعاً بر روند پیشرفت دانش آموزان تأثیر دارد؟
نمایش خلاق تأثیر بزرگی در پیشرفت دانش آموزان دارد. وقتی نتایج تحقیق و نظرات دانش آموزان را در نظر می گیریم، می توان گفت مهمترین نتیجه نمایش خلاق، افزایش آگاهی در مورد مزاحمت اینترنتی است. دانش آموزان می توانند در تمرین های نمایش خلاق، نقش های مختلفی مانند: سلطه گر، قربانی و تماشاچی را تجربه کنند و در نتیجه این تجربه، می توانند با مزاحمت اینترنتی، تأثیرات آن و شبکه های اجتماعی واقعی، آشنا شوند. دانش آموزانی که با ورود به نقش های مختلف و مشاهده دیدگاههای مختلف، افکار، نگرش ها و رفتارهای مثبتی در مورد مزاحمت اینترنتی پیدا می کنند، برای چالش هایی که در زندگی واقعی با آنها روبرو می شوند، آمادگی بیشتری پیدا می کنند.
من اینطور متوجه شدم که نمایش خلاق دانش آموزان را به زندگی واقعی نزدیک می کند...
بله دقیقاً همانطور که گفتید، نمایش خلاق برای دانش آموزان به مانند یک تمرین قابل اعتماد و امن برای زندگی واقعی است. نمایش خلاق، برای اینکه دانش آموزان خود را بیان کنند، محیطی ایمن و آزاد فراهم می کند، همچنین آنها را قادر می سازد تا روند مزاحمت اینترنتی، راهبرد های مقابله ای با آن و اقدامات قابل یادگیری را بیاموزند. دانش آموزان در نقش های متفاوتی که از طریق نمایش خلاق وارد می شوند مشکلات مربوط به مزاحمت اینترنتی را عمیقاً بررسی می کنند و آنها این فرصت را پیدا می کنند که نگرش ها و رفتارهایشان را در نقشی که در زندگی خود دارند تجربه کنند. از این نظر، نمایش خلاق به یک تمرین امن برای زندگی واقعی دانش آموزان تبدیل می شود. در نمایش خلاق، دانش آموزانی که بسیاری از موقعیت های منفی یا تهدید کننده مزاحمت اینترنتی را در یک محیط امن تجربه می کنند، می توانند راهبرد های مقابله ای جدید و تکنیک های حل مسئله را بیاموزند و وقتی در زندگی واقعی با مشکلی روبرو می شوند از این مهارت ها استفاده کنند. می توان گفت که نمایش خلاق دانش آموزان را برای زندگی واقعی در مزاحمت اینترنتی آماده می کند.
دانش آموزان در فرایند نمایش خلاق مزاحمت اینترنتی را چگونه یاد می گیرند؟
بازی هایی که با دانش آموزان انجام می دهیم در یادگیری این موضوع بسیار موثر هستند. در فعالیت های نمایش خلاق با محوریت مزاحمت اینترنتی، بازی های مختلفی با اهداف: یادگیری موضوعات، واکاوی وضعیت مسئله، شبیه سازی موقعیت های زندگی واقعی، تجربه نقش های مختلف انجام می دهیم. با استفاده از این بازی ها، دانش آموزان موضوعات را بهتر می فهمند. آنها با انواع و ویژگی های مختلف مزاحمت اینترنتی آشنا می شوند و در فرایند یادگیری به وسیله نمایش خلاق، نقش های مختلفی را تجربه می کنند، با نقش های مختلف همدلی می کنند و این نقش ها را از دیدگاه های مختلف تجربه می کنند. در طی فرایند نمایش خلاق، بین موقعیت های مزاحمت اینترنتی که در زندگی واقعی با آن روبرو می شویم و بازی های انجام شده شکلی از ارتباط منطقی را ایجاد می کنیم. به عنوان مثال، دانش آموزان می توانند دوستان خود را که در بازی "گرگ-بره" قلدری می کنند و مورد مزاحمت قرار می گیرند، ببینند. و همچنین در بازی "خانه ات کجاست"، آنها می توانند مشارکت کنندگانی را که به افراد قلدر کمک می کنند را شناسایی کنند. این بازی ها همچنین راهبردها و راه حل های مقابله ای به منظور چگونگی واکنش به موقعیت های آزار دهنده اینترنتی که در زندگی واقعی با آن مواجه می شوند را در بر می گیرند. صحبت های رد و بدل شده هنگام بازی، بحث در مورد بازی یا نقش های ایفا شده در بازی و موقعیت های موجود در بازی و دیدگاه های مختلف دوستانشان در آگاهی بخشی به دانش آموزان بسیار موثر است. به گفته دانش آموزان، دروس آموخته شده از این طریق می تواند بسیار موثر باشد، این روش ها در به دست آوردن دیدگاه های مختلف و گسترش راهبردهای جدید، موثر هستند.
آیا می توانیم بگوییم دانش آموزان علاوه بر آگاهی از مزاحمت اینترنتی، مهارت های مختلفی را در روند نمایش خلاق کسب می کنند؟
بله. همانطور که گفتید، آنها مهارت های مختلفی را از طریق نمایش خلاق به دست می آورند. در فرایند پژوهش، دانش آموزان با استفاده از شیوه نمایش خلاق و به کارگیری تکنیک های آن علاوه بر کسب آگاهی از مزاحمت اینترنتی با ارزشهای اخلاقی مانند: احترام به تفاوتها، همدلی، رفتار مسئولانه، همکاری و آسیب نرساندن، آشنا می شوند. نمایش خلاق، دانش آموزان را قادر می سازد تا مهارت هایی مانند: تفکر انتقادی، حل مسئله، تفکر خلاق، تولید راه حل و سیاست گذاری در بحث مزاحمت اینترنتی، قدرت حل و تجزیه و تحلیل عمیق مشکلات اجتماعی را به دست آورند. به این شیوه، نمایش خلاق به پیشرفت مهارت های مختلف دانش آموزان کمک می کند. دانش آموزان در فرآیند نمایش خلاق، گویی آینه ای مقابل خود قرار می دهند و نحوه رفتارشان با دوستانشان را در زندگی واقعی مرور می کنند. بعضی اوقات آنها با قرار دادن خود به جای کسانی که قلدری می کنند یا مورد مزاحمت قرار می گیرند، همدلی می کنند و گاهی به این فکر می کنند که به عنوان یک مخاطب چه کاری می توانند انجام دهند. دانش آموزان نه تنها از تجارب خود، بلکه به وسیله ارتباط برقرار کردن فعالیت هایی که انجام می دهند با روند مزاحمت اینترنتی، شکلی از روابط و ارتباطات جدید را یاد می گیرند. می توان این طور بیان کرد که امکاناتی که در نمایش خلاق وجود دارد، دانش آموزان را قادر می سازد تا در یک روند داستانی در مورد مزاحمت اینترنتی، تأمل کنند.
این متن حاصل گفتگو بین عمر آدی گوزل (Ömer Adıgüze) و شاهین آی بَک (Şahin Aybek) است. در این گفتگو پروفسور عمر آدی گوزل از فرایند کارگاهی تمرین هایی می گوید که برای پایان نامه دکترای یکی از دانشجویان خود انجام داده است.
