رمزگشایی از ماموریت جوکر‌ها در مسیر تجریش تا چهارراه ولیعصر
مجید امینی، طراح پرفورمنس تئاتر «جوکر» درباره اهداف تئاتر شورایی و کاربردی توضیحاتی ارائه کرد.
به گزارش خبرنگار حوزه تئاتر گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، در دوران تعطیلی تئاتر، تئاتر خیابانی هنوز تعطیل نشده است. ظاهرا امسال شاهد نوع جدیدی از تئاتر خیابانی هستیم. در همین رابطه با مجید امینی، طراح پرفورمنس «خودم شروع می کنم» گفت‌وگو کردیم. در ادامه می‌توانید این گفت‌وگو را مشاهده کنید.
خیلی‌ها با تئاتر شورایی و کاربردی آشنا نیستند. این نوع از تئاتر به چه شکلی نمایش داده می‌شود؟
ما در دنیا دو شیوه رایج اجرای تئاتر داریم که به آن تئاتر‌های مرسوم و غیر مرسوم می‌گوییم. تفاوت عمده تئاتر مرسوم با غیر مرسوم در این است که تئاتر مرسوم، با اعلان قبلی در محیطی خاص مثل آمفی تئاتر، پلاتو یا خیابان برگزار می‌شود و توده مردم فرصت بهره برداری از آن را ندارند. به این معنا که نمایش در جایی خاص برگزار می‌شود که عده‌ای خاص، امکان دسترسی به آن را دارند. اما در تئاتر کاربردی، نمایش به سراغ مخاطب می‌رود و با توجه به دغدغه و نیاز او طراحی می‌شود. هدف تئاتر کاربردی حل مشکل عموم مخاطبانش است. این گونه از نمایش‌ها علاوه بر وجه زیبایی شناسی و دراماتیک تمرکز اصلی خود را روی حل مشکل مخاطب با درگیرکردن مخاطب در نمایش قرار داده است.
تئاتر شورایی یکی از بهترین گونه‌های تئاتر‌های کاربردی است که تقریبا سایر گونه‌های تئاتر کاربردی را در خود دارد. مولف این شیوه آگستو بوال است. این گونه از تئاتر هفت شیوه اجرایی متفاوت دارد که در آن گروه اجراگر متناسب با نیاز مخاطب خود طرح موضوع یا مسئله می‌کند و با درگیر کردن مخاطبان در نمایش به دنبال راهکار عملی و واقعی برای حل مشکل به وجود آمده در نمایش می‌رود. البته تئاتر در فضایی جلو می‌رود که بر پایه خِرد جمعی مخاطبان استوار است.
سوژه‌های تئاتر کاربردی چه موضوعاتی را در بر می‌گیرد؟
تئاتر کاربردی متناسب با سوژه‌های اجتماعی موقعیت‌های مختلف نمایشی خلق می‌کند. تئاتر‌های کاربردی تقریبا دوازده شیوه رایج در دنیا از جمله تئاتر شورایی، تئاتر در زندان، تئاتر در صنعت، تئاتر در اجتماعات، تئاتر موزه، پلی بک، کودک، خلاق، بیمارستانی و ... را جهت استفاده از آن متناسب با سوژه‌های اجتماع دارد.
سابقه شما در تئاتر شورایی چند سال است؟
سال‌های سال است در حوزه تئاتر کاربردی فعالیت میکنم. سال ۸۸ از طریق قهرمانی نژاد با تئاتر شورایی آشنا شدم و با هم جهت تکمیل دوره آموزشی راهی اتریش و هند شدیم. از آن پس تا در حد امکان یاد گرفتیم و این شیوه را به دیگران یاد دادیم. گروه تئاتر شورایی ما بالغ بر ۶۰۰ اجرا با سوژه‌های مختلف از زندان تا مهد کودک، وزارتخانه‌ها، ارگان‌های دولتی، شرکت‌های خصوصی، شهرداری‌ها، بیمارستان‌ها، دانشگاه‌ها و... در سطح بین المللی و داخلی برگزار کرد.
ایده پرفورمنس «خودم شروع می کنم» چگونه به ذهنتان رسید؟
تئاتر به عنوان ابزاری برای اصلاح جامعه است و بازیگران تئاتر کاربردی مانند پزشکانی هستند که در مواقع بحران به سراغ بیماری‌های جامعه می‌روند. حالا که ویروس کرونا دنیا را غافلگیر کرده است، پویش «خودم شروع میکنم» را راه اندازی کردیم و در غالب یک کارناوال شاد موسیقیایی به مبارزه با کرونا در سطح خیابان‌های شهر تهران پرداختیم.
فرم اجرایی و گریم پرفورمنس «خودم شروع می کنم» به چه صورت است؟
در این پرفورمنس جوکر‌ها لباس‌هایی شبیه به دلقک را پوشیده‌اند و با رعایت دقیق دستورالعمل‌های بهداشتی و ماسک‌هایی که روی صورتشان است، در قالب یک کارناوال شادی در سطح شهر تهران حرکت می‌کنند. این کارناوال حال مردم را خوب کرده و به صورت جدی به مقابله با کرونا می‌پردازد. گروه «خودم شروع میکنم» ماسک‌هایی با طرح لبخند را به مردم اهدا می‌کند و از سوی دیگر، با ضد عفونی معابر و فاصله گذاری اجتماعی در بین شهروندان به مقابله با کرونا می‌پردازد. بر همین اساس داوطلبان با گذراندن دور آموزشی با این مفهوم آشنا می‌شوند که چطور می‌توانند به عنوان یک کنشگر فرهنگی به اصلاح جامعه بپردازند. همچنین در طول دوره یک پزشک متخصص یا یک فرد مطلع با این بیماری، اطلاعات لازم در خصوص کنترل، پیشگیری و ریشه کنی ویروس کرونا را ارائه می‌دهد. این دوره به صورت رایگان برگزار می‌شود. در پایان دوره از منتخبان دوره جهت اجرای پرفورمنس استفاده می‌شود.
هدف اجرای این پرفورمنس چیست؟
هدف ما این است که پیام سلامتی را به همه شهروندان برسانیم. باید یاد بگیریم تنها زمانی مشکلات شهر و کشورمان حل می‌شود که همه شهروندان و مسئولان دست در دست هم جهت رفع مشکل به وجود آمده گام بردارند.
وقتی مردم بازیگر تئاتر شما می‌شوند از واکنش آنان نمی‌ترسید؟
خیر؛ اتفاقا انرژی می‌گیریم و انرژی می‌دهیم؛ چون کار بازیگر تئاتر کاربردی اجرا گری است. ما برای توانمند کردن مخاطب خود آمده ایم؛ نیامدیم که خلاقیت‌ها، مهارت ها، قابلیت‌های خود را مثل تئاتر‌های مرسوم به رخ بکشیم. هدفمان این است که شهروندان را از حالت انفعال خارج کرده و به کنشگر فرهنگی تبدیل کنیم.
تئاتر خیابانی در این شرایط می‌تواند مردم را با تئاتر آشتی دهد؟
تئاتر نه تنها در این زمان بلکه در تمامی زمان‌ها و مکان‌ها می‌تواند به عنوان وسیله‌ای برای رشد جامعه و اصلاح ساختار‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی انجام وظیفه کند. اتفاقا وظیفه تئاتر در این زمان‌ها نمود پیدا می‌کند.
گفتنی است؛ زمان اجرای پرفورمنس تئاتر «جوکر» هنوز مشخص نشده است.
