همراهان!
ما به یاری هم از بهمن ماه سال 90 به این سو، گفتمان «هنر درمانی» را با بهره گیری از تکنیکهای تئاتر شورایی آغاز کرده ایم. پس از برگزاری 7 دوره آموزش تئاتر شورایی برای کارشناسان هنری، معاونان فرهنگی و مدیران زندانهای کل کشور، اکنون گرد هم آمده ایم تا حاصل آن آموزه ها را به تماشا و تأمل بنشینیم.
«نخستین جشنواره تئاتر شورایی زندانها» حاصل به کارگیری آموزه های تمام عزیزانی است که به عنوان تسهیلگر و مروج تئاتر شورایی، به میان مددجویان رفته اند تا آنان - و البته خودشان - را به تعامل و مشارکت، بردباری و خشونت پرهیزی، هم آوایی و هم افزایی، صلح و نیک خواهی و در یک کلام به «گفت و گو» تمرین دهند.
حاصل این تلاش اجرای بیش از 30 نمایش شورایی در 28 استان بوده که به لحاظ کمیّت اتفاقی بی بدیل است. اما تسهیلگران تئاتر شورایی نیک می دانند که آنچه در این مسیر ارزشمند است، نه کمیّت جلسات بلکه کیفیت جلسات تئاتر شورایی است. بنابراین همانطور که در تئاتر شورایی پس از مداخلۀ هر «تماشا-بازیگر»، راهکار او را مورد بررسی و تأمل جمعی قرار می دهیم تا بلکه مداخله بعدی با کیفیت بیشتری به اجرا در آید، خود تسهیلگران تئاتر شورایی نیز پس از هر اجرا (یا مجموعه اجرا) باید مجالی برای تأمل و تبادل تجربه بیابند تا بتوانند در ادامه مسیر کیفیت کار خود را ارتقا دهند.
با این دید، می توان گفت تمام نمایشهای شورایی که در این جشنواره شرکت کرده اند، آموزنده و قابل بررسی اند؛ زیرا با دیدن آنها یاد می گیریم برای کیفیت بخشیدن به کار تسهیلگری، چه چیزهایی را حفظ و تقویت کنیم و از انجام چه چیزهایی پرهیز نماییم. تأمل بر آنچه انجام داده ایم موجب بازآموزی و تقویت علمی و عملی ما می شود و جشنواره تئاتر شورایی فرصتی است برای این تأمین این منظور.
به همین خاطر جشنواره تئاتر شورایی نه میدان رقابت، که میعادگاه همبستگی است!
یاران!
در هر جای دنیا جشنواره های تئاتر شورایی جزو جشنواره های غیر رقابتی اند؛ یعنی چشم اندازشان این است که رفاقت و مشارکت را جایگزین رقابت کنند. انگیزه مشارکت کنندگان در جشنواره های تئاترشورایی نه پیشی گرفتن از دیگران، بلکه پیشی گرفتن از خویش است! تئاتر شورایی همه را مستعد اجرای تئاتر می داند و افراد را به غیرتئاتری، تئاتری، تئاتری تر و تئاتری ترین تقسیم نمی کند! تئاتر شورایی اجرا نمی شود تا بدانیم چه کسی هنرمندتر است – گرچه اجرای آن منجر به کشف استعدادهای هنری نیز شده و می شود – اما هدف اصلی آن همفکری برای رفع مشکلات و تمرین برای زندگی بهتر است. بنابراین یک جشنواره تئاتر شورایی به جای ترویج مسابقه و رقابت، بر آموزش، تعامل و تبادل تجربه تأکید می ورزد.
جشنواره به ما امکان می دهد تا با هم، به هم و از هم بیاموزیم؛ مجالی است تا بهره های این نوع تئاتر، نقش و تأثیر آن و راهبردهای مؤثرتر برای ترویج آن را یاد بگیریم؛ و فرصتی است تا ابهامات، مسائل و نگرانیهای خود را در این خصوص رفع نماییم تا بلکه بتوانیم توانمندانه تر و با دست پُر به میان مددجویان بازگردیم و اجراها – و ای بسا- پروژه های شورایی تأثیرگذارتری را با آنان برگزار نماییم.
دوستان!
می گویند هر سفر با نخستین گام آغاز می شود. بیاید با نخستین جشنواره تئاتر شورایی طرحی نو در فرهنگ جشنواره ای این مرز و بوم در اندازیم؛ همانطور که به زندانیان امکان می دهیم تا صادقانه و صمیمانه ضعفها و نگرانیهای خود را در تئاتر شورایی بیان کنند و با همدیگر برای آنها چاره اندیشی کنند، بیایید ما نیز در این میعادگاه سالیانه ثابت کنیم که می توان به جای مخفی کردن ضعفها و به رخ کشیدن تواناییها، به جای رقیب خواندن همدیگر و حذف یکدیگر، با امنیت خاطر از نگرانی ها و ضعفهای کارمان حرف بزنیم، به هم کمک کنیم و از یکدیگر کمک بجوییم و به جای اینکه پا بر سر یکدیگر بگذاریم تا خود را بالا بکشیم، دست هم را بگیریم و با هم پیش برویم. رسالت تسهیلگران تئاتر شورایی ترویج فرهنگ گفت و گوست و اولین کسانی که باید گفت و گو را تمرین کنند، خود ایشانند.
پس بیایید به عنوان تسهیلگران تئاتر شورایی در این میعادگاه با هم پیمان ببندیم که سراغ تئاتر شورایی نرویم جز برای ترویج عشق، شفقت، صلح، شادی، نیکخواهی و همبستگی ...
همبستگی مان پایدار ...
25آذرماه 1394
نخستین جشنواره هنر درمانی
ویژه تئاتر شورایی زندانهای کل کشور
رشت - اداره کل فرهنگی و تربیتی زندانهای استان گیلان
